انجام آی وی اف در دوران شیردهی امکان‌پذیر است؟ انجام آی وی اف در دوران شیردهی چه خطراتی دارد؟ اگر پس از تولد فرزند اول قصد دارید برای انجام آی وی اف اقدام کنید، ممکن است پزشک به شما پیشنهاد کند شیردهی را پیش از شروع آی وی اف متوقف نمائید. در ادامه‌ی این مقاله مطالبی پیرامون این موضوع که آیا آی وی اف در شیردهی تاثیرگذار است و یا آی وی اف در دوران شیردهی امکان پذیر است یا خیر، بیان کرده‌ایم.
بارداری با آی وی اف در زمان شیردهی
شیردهی می‌تواند نوعی پیشگیری از بارداری باشد و روش آمنوره شیردهی (LAM) یک روش پذیرفته شده از طرف سازمان بهداشت جهانی در پیشگیری از بارداری است. هیپرپرولاکتینمی که به دلیل شیردهی ایجاد می‌شود منجر به قطع قاعدگی می‌شود، به بیان دیگر در طی دوره‌ی شیردهی تخمک گذاری انجام نمی‌شود تا بارداری مجدد صورت نگیرد.
اگر دوره‌های قاعدگی شروع نشده باشد، نوزاد کمتر از شش ماه داشته باشد و فقط با شیر مادر تغذیه شود به احتمال 98 درصد بارداری رخ نمی‌دهد. شروع دوره‌ی قاعدگی در برخی از مادران ممکن است چند سال طول بکشد.
با این وجود در برخی از خانم‌ها چند هفته پس از زایمان دوره‌های قاعدگی آغاز می‌شود و تخمک گذاری به صورت منظم انجام می‌شود. تخمین زمان شروع قاعدگی در طی دوره‌ی شیردهی کمی دشوار است و هیچ قانون کلی که در مورد همه‌ی خانم‌ها یکسان باشد وجود ندارد.
آی وی اف در هنگام شیردهی چگونه است؟
تعدادی از متخصصین باروری بر این باورند که تحریک تخمدان در هنگام شیردهی به دلیل آمنوره و یا بالا بودن پرولاکتین ممکن است به خوبی انجام نشود. بنابراین توصیه می‌نمایند ابتدا شیردهی قطع شود و سپس درمان ناباروری با آی وی اف آغاز شود. عوامل مختلفی وجود دارد که با توجه به آنها در مورد آی وی اف هنگام شیردهی تصمیم‌گیری می‌شود. این عوامل عبارتند از:
- سن مادر
- سن نوزاد
- آمنوره
- بیماری‌های زمینه‌ای
- تعداد دفعات شیردهی در طی روز
- تمایل مادر برای قطع شیردهی
مراحل آی وی اف در طی دوران شیردهی با توجه به فاکتورهای مختلف، کمی متفاوت است. به عنوان مثال اگر تولد اولین فرزند از طریق درمان آی وی اف انجام شده باشد و بنا به دلایلی زوجین تمایل داشته باشند برای داشتن فرزند دوم اقدام کنند اما جنین فریز شده از درمان اولیه وجود نداشته باشد باید تحریک تخمدان جهت استخراج تخمک انجام شود. اما اگر از آی وی اف اولیه جنین فریز شده وجود داشته باشد فقط باید آندومتر برای انتقال جنین فریز شده آماده شود.
شیردهی طی دوره‌ی تحریک تخمدان در روش آی وی اف
برای درمان آی وی اف باید تخمدان به مدت 10 تا 12 روز با دوزهای بالای گنادوتروپین تحریک شود تا تخمک‌ها قابل استخراج باشند. بر اساس تحقیقات انجام شده گنادوتروپین‌ها هیچ گونه تاثیر منفی در طی دوران شیردهی ندارند. با این وجود به دلیل وجود نداشتن تحقیقات کافی، مصرف این داروها در دوره‌ی شیردهی توصیه نمی‌شود. به همین دلیل، بهترین متخصص نازایی در تهران پیشنهاد می‌کند در طی دوره‌ای که داروهای تحریک کننده تخمدان دریافت می‌کنید به نوزاد خود شیر ندهید.
انتقال جنین نیز نیاز به تجویز پروژسترون طبیعی واژینال از روز بازیابی تخمک تا هفته های اول بارداری دارد. پروژسترون تاثیری بر شیردهی ندارد و بر اساس مطالعاتی که انجام شده است تاثیری بر نوزاد نیز نخواهد داشت.
بیشتر بخوانید: درصد موفقیت آی وی اف و عوامل موثر بر آن
شیردهی در زمان انتقال جنین فریز شده
آماده سازی آندومتر برای انتقال جنین فریز شده با تجویز استروژن و پروژسترون انجام می‌شود. زمان آماده سازی آندومتر برای انتقال جنین توسط سونوگرافی و آزمایش‌های هورمونی در چرخه‌ی طبیعی انجام می‌شود. در موارد آمنوره نیز چرخه‌ی مصنوعی با تجویز استروژن طی فاز فولیکول و پروژسترون از روز صفر جنین آغاز می‌شود. استروژن و پروژسترون هر دو داروهای بی‌خطری هستند که در طی دوران شیردهی می‌توان آنها را تجویز کرد.
خطرات آی وی اف در هنگام شیردهی
همان طور که برخی از متخصصین انجام کارهایی مانند خالکوبی، لیزر موهای زائد و جراحی‌های زیبایی طی دوران بارداری را منع می‌کنند، تعدادی از متخصصین باروری نیز انجام آی وی اف را در طی دوره‌ی شیردهی توصیه نمی‌کنند، دلایل متفاوتی برای این موضوع وجود دارد که مهم‌ترین آن نبود اطلاعات کافی در مورد تاثیر داروهایی است که طی آی وی اف تجویز می‌شود.
کلام آخر
تصمیم برای اینکه آیا پیش از انجام آی وی اف شیردهی را قطع کنید یا ادامه دهید به وضعیت فردی شما و بیماری زمینه‌ای که منجر به ناباروری شده است بستگی دارد. شما می‌توانید همچنان شیردهی را ادامه دهید و درمان آی وی اف را نیز پیگیری نمائید یا اینکه صبر کرده تا دوران شیردهی به پایان برسد و سپس آی وی اف را انجام دهید.
سوالات متداول انجام آی وی اف در شیردهی
1. آیا برای آی وی اف باید شیردهی متوقف شود؟
اگر همزمان با شیردهی، دوره‌های قاعدگی شما به صورت منظم بازگشته است، قطع شیردهی تاثیری در افزایش شانس بارداری ندارد و می‌توانید شیردهی را ادامه دهید با این وجود لازم است وضعیت شما توسط متخصص مورد ارزیابی قرار بگیرد و توصیه‌های پزشک خود را دنبال نمائید.
2. آیا داروهایی که برای آ وی اف تجویز می‌شود بر سلامت کودک شیرخوار تاثیرگذار است؟
تمام داروهایی که در دوره‌ی شیردهی تجویز می‌شوند باید پیش از مصرف توسط متخصص مورد بررسی قرار بگیرد. برخی از داروها ممکن است وارد شیر شده و تاثیر نامطلوب برای سلامت کودک ایجاد نماید. بنابراین پیش از مصرف داروها با پزشک متخصص مشورت داشته باشید.
3. آیا بعد از آی وی اف می‌توانم شیردهی را شروع کنم؟
اگر پس از آی وی اف اختلالی در شیردهی ایجاد شود ممکن است به دلیل بیماری زمینه‌ای باشد. به عنوان مثال اگر دچار سندرم تخمدان پلی کیستیک باشید و به همین علت تحت درمان آی وی اف قرار گرفته باشید ممکن است پس از آی وی اف شیردهی شما دچار مشکل شود.
