سندروم تخمدان پلی کیستیک یا pco در واقع اسم علمی تنبلی تخمدان است. تنبلی تخمدان تا حدودی با کم کاری این اندام‌ها و اختلال در ترشح هورمون‌ها در ارتباط است. که این عارضه، مشکلات خاص و ناراحت کننده ای را برای خانم‌ها ایجاد می‌کند. با توجه به تغییر در سبگ زندگی و شیوع روز افزون تنبلی تخمدان تصمیم گرفتیم که در این مقاله به بررسی این بیماری، نشانه‌ها، عوارض و درمان آن بپردازیم. اگر شما یا اطرافیانتان هم دچار این سندروم هستند و اکنون به دنبال سریع ترین روش درمانی هستید حتما تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
سندروم تخمدان پلی کیستیک یا PCO چیست؟
همان طور که در بالا هم به شکل خلاصه اشاره شد وقتی تخمدان‌ها در انجام کار خود کوتاهی می‌کنند و هورمون‌هایی که موظف‌اند ترشح کنند را به درستی ترشح نمی‌کنند باعث به وجود آمدن سندروم تخمدان پلی کیستیک میشوند. بیماری تحت عنوان سندروم شناخته میشود. سندروم به معنای مجموعه‌ی نشانگان است. به این معنی که اختلال در هورمون‌هایی که از تخمدان ترشح میشوند میتوانند عوارض متعددی را ایجاد کنند و هر خانمی ممکن است علائم خاص خودش را داشته باشد.
شیوع این بیماری 5 تا 10 درصد است و برای این که فردی به این جمعیت اضافه شود باید دو نشانه از سه نشانه‌ی اصلی را داشته باشد.
1- اختلال تخمک گذاری یا پریودی‌های نامنظم
2- تستوسترون بالا یا همان هیپرآندروژنیسم
3- شکل نامناسب تخمدان
علت سندروم تخمدان پلی کیستیک
خیلی‌ها که دچار این مشکل شده‌اند دوست دارند که بدانند چرا این مشکل برایشان پیش آمده است. معمولا اختلالات هورمونی و متابولیکی میتواند منجر به این مشکل شود. عوامل ژنتیکی، مشکلات تیروئیدی، غدد فوق کلیوی، دیابت و اختلالات قندی میتوانند باعث این اختلال بشوند. چاقی و افزایش هورمون‌های مردانه نیز میتوانند از جمله دلایل دیگر این بیماری باشند.
علائم تخمدان پلی کیستیک
تشخیص افتراقی سندروم پلی کیستیک مقداری سخت است چرا که اکثر نشانه‌های آن با خیلی از مشکلات رایج در خانم‌ها مشترک می‌باشند. در ادامه به تعدادی از این نشانه‌ها اشاره خواهیم کرد:
- رویش بیش از حد موهای زائد مخصوصا در قسمت چانه
- نوسانات وزنی به ویژه کم شدن وزن
- الگوی ریزش موی مردانه و طاسی
- نازایی و مشکلات بارداری
- سطح بالای تستوسترون
- مقاومت به انسولین
- کیست‌های تخمدانی
- نوسانات خلق و خو
- امیال جنسی پایین
- قاعدگی نامنظم
- ضعف و سستی
- جوش و آکنه
خطرات تهدید کننده افراد مبتلا به PCO
طولانی شدن چرخه‌های پریودی به این معنا است که سطح هورمون‌های جنسی تا یک مدت طولانی در بدن شما بالا می‌ماند. سطح بالای این هورمون‌ها باعث ضخیم و ضخیم‌تر شدن دیواره‌ی رحم می‌گردد. دیواره‌ای که در هر بار پریودی باید تخریب شود. وقتی این دیوار خیلی ضخیم میشود فرد به هنگام پریودی خون ریزی شدید و غیر طبیعی را تجربه می‌کنند. در نتیجه احتمال درست پاک نشدن دیواره رحم و ایجاد بافت و لایه‌های اضافی و در نهایت سرطان آندومتریوز بالا میرود. حتی اگر اختلال مشکلی را برای شما به وجود نیاورده است حتما سعی کنید نسبت به کنترل و درمان آن اقدامات لازم را به عمل آورید.
تشخیص تخمدان پلی کیستیک
شرح حال و معاینه
یک سری علائم و مشکلات باعث میشوند که فرد به پزشک مراجعه کند. به طور مثال فرد ممکن است که برای پوست چرب، جوش، آکنه، بی‌نظمی عادت ماهیانه و ریزش مو به پزشک مراجعه کند. پزشک معمولا با گفتن این علائم اولین چیزی که به آن ذهنش می‌رسد مشکلات هورمونی و تخمدان پلی کیستیک میباشد. البته که معاینه‌ی بالینی برای تشخیص گذاری کافی نیست و باید آزمایشات هورمونی و سونوگرافی هم انجام بشود.
سونوگرافی
سونوگرافی تشخیصی سندروم پلی کیستیک رحم و تخمدان‌ها بزرگ و پر از فولیکول‌های ریز شده را نشان می‌دهد. به همین خاطر حجم آن‌ها از حالت طبیعی بیشتر میباشد که در سونوگرافی سندروم تخمدان پلی کیستیک به راحتی قابل تشخیص است.
آزمایشات هورمونی
آزمایش‌هایی که در جهت تائید یا رد PCO گرفته میشوند باید در یکی از روزهای دوم تا چهارم سیکل قاعدگی انجام بشود. در طی این آزمایشها سطح هورمون‌های مردانه، تیروئیدی، تخمدانی، پرولاکتین و همچنین قند و کلسترول چک میشود.
بی‌نظمی قاعدگی و PCO
Pco سیکل قاعدگی را طولانی می‌کند یعنی دوره‌ها را به بیش از 35 روز افزایش می‌دهند. به طور کلی باعث میشود که شما در یک سال کمتر از 9 بار پریود شوید. و این مشکل نباید علت دیگری مثل عفونت یا شرایط استرس‌زای محیطی داشته باشد.
تشخیص‌های افتراقی
احتمال این که فرد مبتلا به تنبلی تخمدان، دچار بیماری‌های زیر شود از سایر افراد بیشتر میباشد.
- افزایش احتمال ابتلا به دیابت غیر ارثی نوع دو
- افزایش سطح چربی و کلسترول خون
- ابتلا به آپنه خواب یا قطع تنفس به هنگام خواب
- افزایش ابتلا به افسردگی و اضطراب.
- افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی
- افزایش خطر سرطان آندومتر (رحم)
تاثیر قرص‌های ضد بارداری
کسانی که قصد بارداری ندارند میتوانند از قرص‌های ضد بارداری استفاده کنند. این قرص‌ها با هورمون‌های استروژن و پروژسترونی که دارند میتوانند چرخهی قاعدگی را منظم کنند و از مشکلات پوستی و رویش موهای زائد جلوگیری نمایند.
درمانهای سندروم تخمدان پلی کیستیک
کاهش وزن: اگر اضافه وزن دارید کاهش وزن میتواند به منظم شدن چرخهی قاعدگی کمک نماید.
تجویز دارو: کلومیفن، لتروزول، متفورمین و گنادوتروپین از جمله داروهایی هستند که برای درمان PCO استفاده میشوند. معمولا از این داروها در برنامه‌های درمانی نازایی هم استفاده میشود چرا که کلومیفن میزان حاملگی و لتروزول تعداد تولدها را بیشتر می‌کند.
عمل جراحی: اگر روش‌های قبلی جواب ندهد جراحی راه حل پیشنهادی بعدی است. در طی این روش پزشک حفره‌های کوچکی را در تخمدان افراد ایجاد می‌کند. در نتیجه‌ی این کار سطح هورمون مردانه کاهش می‌یابد. به این جراحی، جراحی حفرهی تخمدان می‌گویند که اثر موقت و کوتاه‌تری نسبت به درمانهای قبلی دارند. اما به طور کلی در خیلی از مواقع خانم‌ها میتوانند بعد از یک سال بچه‌دار میشوند.
نتیجه اصلاح سبک زندگی
سبک زندگی در همه جور مشکل و بیماری‌ای تأثیر دارد لذا با اصلاح عادات غذایی خود یا با ورزش کردن منظم می‌توانید اختلالات هورمونی خود را تحت کنترل در آورید. با توجه به چیزهایی که گفته شد دیدیم که چاقی و دیابت با این اختلال در ارتباط هستند، لذا تغییر سبک زندگی هم میتواند اقدامی پیشگیرانه باشد و هم میتواند روند بهبودی را تسریع نماید.
