درد آی وی اف یکی از نگرانی‌های رایج میان افرادی است که قصد دارند این روش درمان ناباروری را تجربه کنند. این درد بیشتر به مراحل مختلف این فرآیند مرتبط است و در هر مرحله میزان درد نیز متفاوت خواهد بود. با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته، داروهای بی‌حسی تاکنون میزان درد این روش درمان ناباروری بسیار کاهش یافته اما به هر حال باید صبر و تحمل خود را هم افزایش دهید. مرحله تخمک کشی در برابر سایر مراحل درد بیشتری دارد که به هیچ عنوان نگران کننده نیست چرا که با داروهای بی حسی آن را کنترل می‌کنند.
علت داشتن درد بعد از آی وی اف
درد بعد از آی وی اف به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود که اغلب موقتی و طبیعی است. این درد در مراحل مختلف درمان آی وی اف و پس از انتقال جنین رخ می‌دهد. برخی از علت های شایع عبارتند از:
✳️ روند تحریک تخمدان ها
در پروسه آی وی اف، برای تولید تخمک های بیشتر، داروهای هورمونی به تخمدان ها تزریق می‌شود. این داروها باعث تورم تخمدان ها می‌شوند، که به درد و احساس سنگینی در ناحیه شکم منجر می‌شود. این درد چند روز پس از تزریق داروهای هورمونی محسوس و موقتی است.
✳️ عوارض ناشی از تخمک گذاری
جمع‌آوری تخمک که طی آن تخمک ها از تخمدان ها خارج می‌شوند، یک فرایند پزشکی است که باعث ایجاد درد در ناحیه شکم و لگن می‌شود. این درد به دلیل تحریک و فشار به تخمدان ها در حین عمل است و چند روز بعد از عمل بهبود می‌یابد.
✳️ انتقال جنین
در حین انتقال جنین به رحم، برخی از خانم ها احساس درد یا ناراحتی خفیف در ناحیه رحم یا شکم تجربه می‌کنند. این ناراحتی ناشی از تحریک و فشار به دیواره رحم است و به طور موقت و کوتاه مدت ادامه می‌یابد.
✳️ نکروز یا کیست‌های تخمدان
در برخی موارد، تحریک تخمدان ها منجر به ایجاد کیست های تخمدانی یا نکروز تخمدان می‌شود که در نتیجه آن درد و ناراحتی طولانی تری تجربه می‌شود.
✳️ ایجاد خونریزی و تغییرات هورمونی
خونریزی های سبک در دوران بعد از انتقال جنین و تغییرات هورمونی باعث ایجاد درد و انقباضات شکمی می‌شود. این تغییرات ناشی از تغییرات طبیعی در سطح هورمون ها است و به طور موقت باعث ناراحتی می‌شود.
✳️ ایجاد فشار بر رحم و لگن
اگر تخمدان‌ها بزرگتر از حد معمول شده باشند، فشار بیشتری بر روی رحم و لگن وارد می‌شود که باعث ایجاد درد و احساس سنگینی می‌شود.
✳️ عوارض داروهای هورمونی
برخی از داروهای هورمونی که برای تحریک تخمدان ها تجویز می‌شوند، باعث بروز عوارض گوارشی مانند نفخ، یبوست و تهوع می‌شوند که در برخی موارد با درد شکمی همراه است.
✳️ سندرم تحریک بیش از حد تخمدان
سندرم تحریک بیش از حد تخمدان یکی از عوارض نادر است که در نتیجه تحریک تخمدان‌ها برای تولید تخمک های بیشتر به وجود می‌آید. این سندرم باعث تورم و درد شکم، تهوع، استفراغ و تنگی نفس می‌شود و در صورت مشاهده هر یک از این علائم باید فورا با دکتر درمان ناباروری خود تماس بگیرید.
✳️ احساس اضطراب و استرس
استرس و اضطراب ناشی از فرایند آی وی اف باعث تنش عضلانی در ناحیه شکم و کمر می‌شود که به بروز درد کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید: ایا ای وی اف سرطان زاست
آیا احساس درد در IVF طبیعی است؟
احساس درد در طول یا بعد از فرآیند آی وی اف تا حدی طبیعی است. این درد اغلب ناشی از تحریک تخمدان ها توسط داروهای هورمونی برای تولید تخمک بیشتر، جمع‌آوری تخمک ها در حین عمل آسپیریشن یا انتقال جنین به رحم است. همچنین، تغییرات هورمونی و فشار به رحم و تخمدان ها باعث درد خفیف یا کرامپ های شکمی می‌شود. این دردها موقتی هستند و به تدریج پس از چند روز کاهش می‌یابند. با این حال، در صورتی که درد شدید، خونریزی غیر معمول یا علائم نگران کننده دیگری تجربه کردید، ضروری است که به بهترین متخصص نازایی در تهران این موضوع را اطلاع دهید.
میزان درد در روش IVF چقدر است؟
میزان درد در روش IVF خفیف تا متوسط است و بسته به مرحله مختلف درمان متفاوت است و در هر فردی این موضوع متفاوت احساس می‌شود. در مرحله تحریک تخمدان‌ها، داروهای هورمونی باعث ایجاد احساس سنگینی یا ناراحتی در ناحیه شکم می‌شوند، که معمولا موقتی است.
در حین جمع‌آوری تخمک ها، برخی افراد احساس درد خفیف یا ناراحتی دارند، اگرچه این عمل تحت بی حسی موضعی انجام می‌شود. پس از جمع آوری تخمک ها، درد به دلیل تورم تخمدان ها یا آسیب های جزئی در ناحیه تخمدان ها به مدت کوتاهی ادامه می‌یابد. مرحله انتقال جنین بدون درد است، اگرچه برخی احساس ناراحتی شکمی خفیف دارند که موقتی و قابل تحمل است.
راه های کاهش درد در IVF
برای کاهش درد در طول درمان ناباروری با آی وی اف، می‌توان از روش های مختلفی استفاده کرد که به راحتی و تسکین ناراحتی ها کمک می‌کنند. در اینجا برخی از راه های موثر برای کاهش درد در مراحل مختلف IVF عبارتند از:
- پزشک برای کاهش دردهای خفیف یا متوسط از داروهای مسکن مانند استامینوفن یا ایبوپروفن تجویز می‌کند. این داروها به تسکین دردهای شکمی در دوران تحریک تخمدان‌ها یا بعد از جمع آوری تخمک ها ایجاد می‌شوند، کمک می‌کنند.
- در مرحله جمع‌آوری تخمک ها برای کاهش درد و ناراحتی، از بی‌حسی موضعی یا داروهای آرام بخش استفاده می‌شود. این روش ها به شما کمک می‌کنند تا در طول عمل راحت باشید و احساس درد کمتری داشته باشید. داروهای آرام بخش به شما کمک می‌کنند تا بدون استرس عمل را به پایان برسانید.
- استفاده از کمپرس گرم روی شکم یا ناحیه لگن به کاهش درد و گرفتگی عضلات کمک می‌کند. حمام آب گرم نیز به کاهش تنش و آرامش عضلات کمک کرده و احساس راحتی بیشتری ایجاد می‌کند. البته باید دقت کنید که آب نباید خیلی داغ باشد، زیرا بر روند IVF تأثیر می‌گذارد.
- استراحت کافی پس از هر مرحله از IVF بسیار مهم است. استراحت و خواب کافی به بدن کمک می‌کند تا به سرعت بهبود یابد و از ایجاد درد یا ناراحتی جلوگیری شود. به خصوص در دوران تحریک تخمدان ها، استراحت مناسب به کاهش احساس سنگینی و درد شکم کمک می‌کند.
- نوشیدن مقدار زیادی آب و مصرف مواد غذایی سبک و مغذی به کاهش التهاب و تورم کمک می‌کند. همچنین، از مصرف غذاهای حاوی نمک زیاد که باعث احتباس آب می‌شوند، باید پرهیز کرد. مصرف مواد غذایی ضد التهاب مانند زنجبیل و دارچین نیز به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند.
- وضعیت بدن و نحوه نشستن و ایستادن تاثیر زیادی بر کاهش درد دارد. سعی کنید هنگام نشستن از پشتیبانی مناسب استفاده کنید و از نشستن طولانی مدت در یک وضعیت اجتناب کنید. همچنین، حرکات نرم و کششی به کاهش گرفتگی های عضلانی و درد کمک می‌کنند.
- استرس درد را تشدید می‌کند، بنابراین تمرینات ریلکسیشن مانند مدیتیشن، یوگا یا تنفس عمیق به کاهش استرس و در نتیجه کاهش درد کمک می‌کند. پیدا کردن روش هایی برای آرامش و کاهش نگرانی های روزمره به تسکین درد کمک می‌کند.
سوالات متداول درد بعد از ای وی اف
در برخی موارد نادر، درد پس از آی وی اف به دلیل مشکلاتی مانند سندرم تحریک بیش از حد تخمدان یا عفونت می‌باشد. در صورتی که درد همراه با علائم دیگری مثل تب، خونریزی شدید یا تهوع باشد، باید با پزشک خود مشورت کنید.
درد ناشی از داروهای هورمونی قابل کنترل است. پزشک داروهای مسکن یا درمان های مکمل برای کاهش درد و ناراحتی تجویز می‌کند. استراحت و مراقبت های مانند استفاده از کمپرس گرم نیز کمک کننده می‌باشد.
درد پس از آی وی اف به طور معمول نشانه ای از شکست درمان نیست. بیشتر دردها به دلیل تحریک تخمدان ها یا جمع‌آوری تخمک ها ایجاد می‌شود که موقتی هستند.
در نهایت…
درد در فرآیند آی وی اف، اگرچه ناراحتی‌هایی را به همراه دارد، اما همانطور که درطول مقاله بیان شد موقتی و قابل کنترل است. با رعایت مراقبت های مناسب، پیروی از دستورالعمل های پزشک و استفاده از روش های تسکین درد می‌توان از شدت ناراحتی ها کاسته و روند درمان را به طور راحت طی کرد. اگرچه آی وی اف چالش هایی به همراه دارد، اما با آگاهی مناسب، می‌توان این تجربه را به شکل موفق و بدون دردسر پشت سر گذاشت.
