زمانی که تخمک بارور شده به روش IVF به رحم زن انتقال پیدا می‌کند علائم مختلفی را به همراه خواهد داشت که نشانه‌هایی از موفقیت و یا عدم موفقیت لانه گزینی جنین است. لانه گزینی جنین اگر با موفقیت طی شود احتمال بارداری و به دنیا آمدن نوزاد سالم افزایش می‌یابد. در ادامه‌ی این مقاله نکاتی پیرامون لانه گزینی بعد از انتقال جنین و علائم آن بیان خواهیم کرد.
لانه گزینی جنین چیست؟
انتقال جنین‌ها به رحم در روش درمان ناباروری با IVF یک روش کوتاه است که بین 15 تا 30 دقیقه طول می‌کشد. یک تا دو روز بعد از انتقال جنین به رحم، بلاستوسیست از پوسته‌ی خود خارج می‌شود و تلاش می‌کند تا به دیواره‌ی رحم بچسبد.
در روز سوم، روند لانه گزینی آغاز می‌شود،در واقع لانه گزینی فرآیندی است که بلاستوسیست به سمت عمق دیواره‌ی رحم حرکت می نماید. توجه داشته باشید که روند لانه گزینی تا روز چهار و پنجم نیز ادامه پیدا کرده و کامل می‌شود. سپس سلول‌هایی که جفت و جنین را تشکیل خواهند داد شروع به رشد می‌نمایند.
لانه گزینی بعد از انتقال جنین چه علائمی دارد؟
جهت اطلاع از این که آیا لانه گزینی با موفقیت انجام شده است باید حداقل حدود دو هفته صبر کنید تا با انجام آزمایش‌های بارداری نسبت به حاملگی خود اطلاع کسب نمائيد. این دو هفته برای زوجین می‌تواند بسیار استرس‌زا باشد، پیش از انجام آزمایش‌های بارداری می‌توانید با توجه به علائمی که بعد از لانه گزینی جنین ایجاد می‌شود نسبت به بارداری خود اطلاعات کسب نمائید. شایع‌ترین علائم به شرح زیر است:
- خونریزی و یا لکه بینی
- گرفتگی و یا نفخ
- افزایش ترشحات واژن
- گرگرفتگی
- عقب افتادن پریود
- سردرد
📍 نکته: 10 تا 15 درصد از خانم‌ها هیچ کدام از علائم نام برده شده را در طی یک تا دو هفته‌ی اول نخواهند داشت و تنها روش تشخیص بارداری، تست‌های حاملگی است. برخی از علائم نیز به دلیل مصرف مکمل‌های استروژن و پروژسترون خواهد بود.
خونریزی لانه گزینی چه زمانی اتفاق می‌افتد؟
خونریزی لانه گزینی یکی از اولین علامتهای بارداری است به همین خاطر اگر یک هفته و یا کمی بیشتر از یک هفته بعد از انتقال جنین، لکه‌های خفیفی مشاهده کردید نباید نگران شوید. این لکه بینی‌ها می‌توانند به عنوان یکی از علائم مثبت بارداری و نشانه‌ای از موفقیت لانه گزینی باشد.
تفاوت خونریزی لانه گزینی جنین و خونریزی چرخه قاعدگی چیست؟
اگر بارداری به روش طبیعی انجام شود، خونریزی لانه گزینی حدود 10 تا 14 روز پس از لقاح ایجاد می‌شود. در واقع خونریزی لانه گزینی تقریبا زمانی رخ می‌دهد که شما انتظار قاعدگی را دارید. با این وجود تفاوت‌هایی بین خونریزی قاعدگی و خونریزی لانه گزینی وجود دارد به شرح زیر است:
- شدت خونریزی در لانه گزینی سبک است و نیازی به استفاده از پد بهداشتی ندارد.
- رنگ خونریزی قاعدگی به صورتی بوده اما خونریزی قاعدگی قرمز روشن و یا تیره است.
- خونریزی قاعدگی غلیظ اما خونریزی لانه گزینی سبک است.
- شدت درد در هنگام خونریزی قاعدگی بسیار شدید و طولانی است (ممکن است در یک طرف شدیدتر باشد) اما درد خونریزی لانه گزینی خفیف بوده و فقط در قسمت پایین کمر حس می‌شود.
- زمان خونریزی لانه گزینی زودتر از خونریزی قاعدگی آغاز می‌شود در واقع این خونریزی حدود روز 20 تا 24 در یک چرخه‌ی قاعدگی 28 روزه ایجاد می‌شود.
- مدت خونریزی قاعدگی کوتاه بوده و چند ساعت و یا چند روز طول می‌کشد اما خونریزی قاعدگی تا هفت روز هم ادامه خواهد داشت.
- خونریزی قاعدگی با لخته‌های خون و بافت که از ریزش دیواره‌ی رحم ایجاد می‌شود همراه است اما خونریزی لانه گزینی بافت و یا لخته‌ی خون ندارد.
درد لانه گزینی جنین چند روز است؟
احساس درد که به دلیل لانه گزینی جنین ایجاد می‌شود می‌تواند به عنوان یکی از اولین علامتهای بارداری باشد. درد لانه گزینی به طور معمول بین روزهای ششم تا دهم بعد از یک بارداری طبیعی اتفاق می‌افتد که معادل روز دوم تا ششم بعد از انتقال جنین ها به روش آی وی اف است. دقت داشته باشید که این درد بین یک تا دو روز طول می‌کشد.
بیشتر بخوانید: دلایل شکست آی وی اف (IVF)
علائم انتقال جنین موفق
برخی از نشانه‌هایی که می‌تواند نشان دهنده‌ی انتقال جنین موفق باشد به شرح زیر است:
- حالت تهوع
- نفخ
- تکرر ادرار
- افزایش دمای بدن
- دردناک و حساس شدن سینه‌ها
- احساس خستگی و کسالت
- ویار غذاهای مختلف
- نوسانات خلقی
- یبوست
- احساس سرگیجه
بعد از انتقال جنین چه اتفاقی در رحم می افتد
پس از انتقال جنین به داخل رحم، بدن وارد یک فرآیند حساس و مهم می‌شود. در روزهای ابتدایی، جنین در محیط رحم شناور باقی می‌ماند و به آرامی به سمت دیواره رحم حرکت می‌کند اما بین روز سوم تا پنجم، جنین به مخاط داخلی رحم (اندومتر) می‌چسبد و فرآیند لانه‌گزینی آغاز می‌شود. در این مرحله، سلول‌های جنینی شروع به نفوذ به دیواره رحم کرده و ارتباط خونی بین جنین و مادر شکل می‌گیرد.
پس از موفقیت در لانه‌گزینی، بدن مادر شروع به ترشح هورمون بارداری (hCG) می‌کند که برای حفظ بارداری ضروری است و همزمان هم رحم شروع به تغییراتی می‌کند تا محیطی امن و حمایت‌کننده برای رشد جنین فراهم کند. این فرآیندها بدون علائم مشخصی رخ خواهد داد، اما برخی خانم‌ها علائمی مانند لکه‌بینی خفیف یا گرفتگی عضلات شکمی مشاهده خواهند کرد. زمانی که تمامی این مراحل به‌درستی طی شود بارداری اتفاق می‌افتد.
اولین علائم بارداری بعد از انتقال جنین
اولین علائم بارداری بعد از انتقال جنین بین ۶ تا ۱۲ روز پس از انتقال ظاهر می‌شوند. این علائم به دلیل شروع لانه‌گزینی و تغییرات هورمونی بدن ایجاد می‌شوند که شامل موارد زیر می‌شود:
✳️ احساس خستگی یا خواب‌آلودگی شدید که آن هم به خاطر افزایش سطح هورمون پروژسترون، بدن دچار ضعف و تمایل به استراحت بیشتر خواهد شد.
✳️ دردهای خفیف شکمی یا لگنی که شبیه دردهای پیش از قاعدگی بوده و نشان‌دهنده لانه‌گزینی جنین است.
✳️ لکه‌بینی یا خونریزی بسیار خفیف که سبک و کوتاه‌مدت است.
✳️ حساسیت یا درد سینه‌ها که به دلیل تغییرات هورمونی ایجاد می‌شود.
✳️ تغییرات خلقی و نوسانات هورمونی می‌توانند باعث تحریک‌پذیری، اضطراب یا حساسیت عاطفی شوند.
هورمونی افزایش دفعات ادرار که در برخی از افراد در روزهای ابتدایی بیشتر می‌شود.
📍 نکته: لازم به ذکر است که این علائم در همه افراد دیده نمی‌شود و برای اطمینان از بارداری باید آزمایش خون (بتا) انجام شود.
علائم هشداردهنده در لانه گزینی جنین
علائم هشداردهنده‌ای که می‌تواند نشانه‌ی شکست در لانه گزینی باشد و باید به صورت اورژانسی مورد بررسی قرار بگیرند شامل موارد زیر است:
- خونریزی‌های شدید
- عدم شروع علائم بارداری
- از بین رفتن علائم بارداری
- دردهای شدید و گرفتگی در زیر شکم
در صورتی که بعد از انتقال جنین هر کدام از علائم اشاره شده را داشتید و یا با علائم غیر طبیعی دیگری مواجه شدید، به بهترین متخصص زنان در تهران مراجعه کنید. گاهی اوقات حتی پس از لانه گزینی موفق ممکن است بارداری مطابق برنامه پیش نرود و با شکست مواجه شود.
در نهایت…
علائم لانه‌گزینی بعد از انتقال جنین یکی از مهم‌ترین نشانه‌هایی است که می‌تواند امید به موفقیت در فرآیند درمان ناباروری را افزایش دهد. در این مرحله، جنین در دیواره رحم جای می‌گیرد و برخی نشانه‌های جسمی و هورمونی ممکن است بروز کنند. آگاهی از این علائم به زوجین کمک می‌کند تا با آرامش بیشتری این دوران حساس را پشت سر بگذارند و در صورت نیاز، به موقع با پزشک مشورت کنند.
