بارداری خارج از رحم و عوامل خطر

یکی از لذت بخش ترین روز های زندگی بانوان دوران بارداری و پس از تولد نوزاد، در آغوش کشیدن فرزندشان می‌باشد. این دوران زیبا برای برخی خانم ها بسیار ساده و بی دردسر، گاه با مشقت و سختی گذر کرده اما گاهی اوقات برای برخی بانوان قضیه آنچنان که تصور دارند، پیش نرفته و با مشکلات ناخوشایند رو به رو می‌شوند. علائم بسیاری وجود دارد که بارداری خارج رحمی را برای فرد نمایان  کند، تا شخص متوجه غیر طبیعی بودن روند بارداری خود شود. در ادامه مقاله خطرات و معایب این نوع بارداری را توضیح داده و همچنین تصاویر و روش های درمان را، در اختیار شما قرار خواهیم داد.

بارداری خارج از رحم چیست؟

این نوع حاملگی زمانی رخ می‌دهد که تخمک بارور شده خانم، در قسمت خارج از رحم کاشته شود که اغلب در لوله های رحمی اتفاق می‌افتد و در پس آن، تخمک ها را از تخمدان به ناحیه رحم منتقل می‌کند. لوله رحم در واقع وظیفه اتصال تخمدان به رحم را دارد که اگر تخمک در این محل گیر کرده و قرار بگیرد، جنین تشکیل نمی‌شود که در این صورت سلامت مادر را بسیار به خطر می‌اندازد.

حال این امکان وجود دارد که حاملگی خارج از رحم در ناحیه ای دیگر مانند تخمدان، دهانه رحم و حفره شکم اتفاق افتد. در صورتی که این نوع حاملگی برای فرد ایجاد شود، فرد باید بداند که این تخمک ایجاد شده امکان زنده ماندن ندارد و باید حتما توسط بهترین متخصص زنان اقدامات لازم انجام و روند درمانی انجام شود زیرا خطرات خونریزی های شدید و تهدیدات سلامتی مادر را به همراه دارد.

علائم حاملگی خارج از رحم

حاملگی خارج از رحم زمانی اتفاق می‌افتد که تخمک بارور شده به جای رحم در خارج از آن، معمولاً در لوله‌های فالوپ، کاشته شود. این وضعیت می‌تواند بسیار خطرناک باشد و نیاز به درمان فوری دارد. علائم حاملگی خارج از رحم شامل موارد زیر است:

1. درد شکمی یا لگنی: این درد معمولاً در یک طرف شکم یا لگن حس می‌شود که می تواند شدید یا خفیف باشد.
2. خونریزی واژینال: خونریزی غیرطبیعی از واژن، به ویژه پس از تأیید بارداری، از علائم هشداردهنده است.
3. درد شانه: اگر حاملگی خارج از رحم باعث پارگی لوله فالوپ شود، خون در حفره شکمی تجمع می‌یابد و درد شانه ایجاد شود.
4. سرگیجه یا غش: اگر خونریزی داخلی زیاد باشد، فشار خون کاهش یافته و منجر به سرگیجه یا غش خواهد شد.
5. ضعف و خستگی شدید: کاهش خون‌رسانی به اندام‌ها می‌تواند باعث احساس ضعف و خستگی شود.

نکاتی برای پیشگیری از بارداری خارج از رحم

برای پیشگیری از بارداری خارج از رحم، رعایت موارد زیر می‌تواند مؤثر باشد:

• بیماری‌های مقاربتی، به‌ویژه کلامیدیا و سوزاک، می‌توانند لوله‌های فالوپ را دچار التهاب و آسیب کنند. استفاده از کاندوم و رعایت بهداشت جنسی به کاهش خطر عفونت‌ها کمک می‌کند.
• عفونت‌های لگنی (PID) اگر به‌موقع درمان نشوند، به بافت‌های داخلی رحم و لوله‌های فالوپ آسیب برسانند و خطر بارداری خارج از رحم را افزایش دهند.
• سیگار کشیدن باعث کاهش توانایی لوله‌های فالوپ برای جابجایی تخمک و افزایش خطر بارداری خارج از رحم می‌شود. ترک سیگار به کاهش این خطر کمک می‌کند.
• معاینات منظم و مشاوره‌های پزشکی می‌توانند به شناسایی مشکلات اولیه در دستگاه تناسلی کمک کرده و از وقوع بارداری خارج از رحم جلوگیری کنند.
• بارداری در سنین بالا (بیش از 35 سال) می‌تواند خطر بارداری خارج از رحم را افزایش دهد. برنامه‌ریزی مناسب برای بارداری می‌تواند به کاهش این خطر کمک کند.
• اگر سابقه بارداری خارج از رحم، جراحی‌های لگنی، یا مشکلات مربوط به لوله‌های فالوپ دارید، بهتر است پیش از اقدام به بارداری با پزشک مشورت کنید.
• استفاده صحیح از آی‌یو‌دی (IUD) یا روش‌های هورمونی جلوگیری از بارداری می‌تواند به کاهش خطر بارداری خارج از رحم کمک کند.

تشخیص حاملگی خارج از رحم

دکتر زنان برای تشخیص این بارداری از روش های زیر استفاده می‌کند که هر کدام مزایای خاص خود را به همراه دارد:

✅️ آزمایش خون: با استفاده از آزمایش گنادوتروپین، جفت بررسی می‌شود.

✅️ سونوگرافی: با استفاده از سونوگرافی واژینال، مکان دقیق تخمک و بارداری را بررسی می‌کنند. برای کسب اطلاعات درباره انجماد تخمک کلیک کنید.

درمان حاملگی خارج رحمی

روش های درمانی متعددی برای برطرف سازی این نوع حاملگی وجود دارد که متخصص زنان خوب با بررسی و معاینات لازم، بهترین روش درمان را بر می‌گزیند. ناپفته نماند که بهترین دکتر زنان، قبل از انجام هرگونه روش تهاجمی یا جراحی از درمان دارویی استفاده می‌کند.

درمان دارویی

بعد از اینکه بارداری از نظر خارج رحمی و همچنین غیر طبیعی بودن اثبات شد، درمان دارویی برای پایان دادن به بارداری آغاز می‌شود. برای مثال: متوترکسات دارویی است که در این روند، باعث جلوگیری از رشد سلولی شده و همچنین سلول هایی که تاکنون رشد داشته اند را در خود حل می‌کند. به یاد داشته باشید بعد از درمان با دارو، فرد باید حتما آزمایش گنادوتروپین دهد تا دوز استفاده شده دارو از نظر کافی بودن بررسی شود. چنانچه به دوز بشتری نیاز بود، به همان ادازه نیز مجدد تزریق خواهد شد.

لاپاراسکوپی

✅️ جراحی لاپاراتومی

حال گاهی قضیه به سادگی رفع نمی‌شود و برای برطرف سازی مشکل باید حتما از روش جراحی استفاده شود. گاه ممکن است جنین در این نوع بارداری، به اندازه ای رشد کرده باشد که به لوله فالوپ آسیب رسانده و خونریزی ها شروع شده است. در این صورت، در ناحیه شکم برشی ایجاد کرده و جراحی لاپاراتومی انجام می‌دهند و در نهایت با توجه به شرایط فرد، لوله رحم را باقی یا به طور کل خارج می‌کنند.

دوران نقاهت بعد از بارداری خارج رحمی

در دوران نقاهت بعد از این بارداری، حتما باید 72 ساعت استراحت داشت. خانم ها بیشتر از فکر عوارض بارداری خارج رحمی، به فرزند از دست رفته و شانس فرزندآوری خود فکر کرده و گاه از لحاظ روحی به دلیل این ضربه ناراحت کننده، دچار حالات افسردگی و نامیدی می‌شوند. در دوران نقاهت، با شریک زندگی خود حتما به جلسات مشاوره ای رفته تا روح لطیف خانم آسیب نبیند و این مراحل را ساده تر پشت سر بگذارد.

عوارض بارداری خارج  از رحم

زمانی که بارداری خارج از رحم به‌موقع تشخیص داده و درمان نشود، می‌تواند عوارض جدی و حتی خطرناکی را به همراه داشته باشد. برخی از عوارض این نوع بارداری عبارتند از:

• پارگی لوله فالوپ: در صورت عدم تشخیص، تخمک بارور شده به رشد خود ادامه می‌دهد و باعث پارگی لوله فالوپ خواهد شد که این امر منجر به خونریزی داخلی شدید و خطرناک می‌شود.
• خونریزی داخلی: پارگی لوله یا سایر ساختارهای اطراف تخمک بارور شده می‌تواند باعث خونریزی شدید داخلی شود و زندگی فرد را تهدید کند.
• شوک هیپوولمیک: در موارد شدید، خونریزی داخلی می‌تواند باعث کاهش شدید حجم خون و افت فشار خون شود که به آن شوک هیپوولمیک گفته می‌شود. این وضعیت نیاز به درمان اورژانسی دارد.
• کاهش باروری: در برخی موارد، آسیب به لوله‌های فالوپ منجر به کاهش قدرت باروری یا ناباروری در آینده خواهد شد.
• خطر تکرار حاملگی خارج از رحم: زنانی که یک بار تجربه بارداری خارج از رحم داشته‌اند، بیشتر در معرض خطر بارداری خارج از رحم مجدد قرار دارند.
• مرگ: در صورت عدم درمان، خونریزی شدید داخلی می‌تواند منجر به مرگ شود. با این حال، این حالت نادر است.

در نهایت…

بارداری خارج از رحم یک وضعیت جدی است که در آن تخمک بارور شده به جای رحم در لوله‌های فالوپ، تخمدان‌ها یا دیگر قسمت‌های خارج از رحم لانه‌گزینی می‌کند. این نوع بارداری به دلیل عدم امکان رشد جنین در خارج از رحم، با خطرات بالایی مانند پارگی لوله‌های فالوپ و خونریزی داخلی همراه است. بارداری خارج از رحم نمی‌تواند به تولد نوزاد سالم منجر شود و نیازمند تشخیص و درمان فوری است. اقدام به موقع و آگاهی از عوامل خطر می‌تواند از بروز این وضعیت پیشگیری کرده و سلامت باروری آینده را حفظ کند.