بارداری پرخطر شامل بارداری افرادی می‌شود که به دلیل مشکلاتی که مادر یا جنین درگیر آن هستند احتمال ایجاد مشکلاتی برای مادر و یا جنین حین بارداری برای آن‌ها بیشتر از افراد عادی میباشد یا اینکه مادر در معرض زایمان زودرس قرار داشته باشد.
چه افرادی در معرض بارداری پر خطر هستند؟
افرادی که در معرض بارداری پر خطر می‌باشند شامل این گروه از مادران باردار هستند:
- بارداری‌های دوقلو یا چندقلو
- سرطان مادر در دوران بارداری
- بیماری‌های روانی مانند افسردگی
- تشکیل لخته خون طی بارداری
- کمبود وزن یا اضافه وزن مادر پیش از بارداری
- افرادی که قبلاً پیوند عضو داشته‌اند (مانند پیوند کلیه)
- مادر بارداری که کمتر از 17 سال یا بیشتر از 35 سال سن دارد.
- بیماری‌های روماتولوژیک مانند لوپوس می‌تواند خطر ابتلاء مادر به پره اکلامیسی را افزایش دهد.
- مادر بارداری که دچار بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا، دیابت، بیماری‌های قلبی، بیماری‌های عفونی (مانند ایدز، هپاتیت، عفونت کلیه و …) یا مشکلات حاد و مزمن دیگر میباشد.
- افرادی بارداری که در زایمان قبلی خود دچار مشکلاتی مانند زایمان زودرس بوده است یا اینکه فرزند قبلی او دچار اختلالاتی مانند مشکل ژنتیکی یا مادرزادی باشد.
- خانم‌های بارداری که در دوران بارداری دخانیات یا مواد مخدر مصرف می‌کنند و یا نوشیدنی‌های الکلی می نوشند نیز در گروه بارداری‌های پرخطر قرار می‌گیرند.
چه مشکلاتی موجب بارداری های پرخطر می‌شود؟
مشکلات جنین که باعث می‌شود بارداری در گروه بارداری‌های پرخطر قرار بگیرد:
- جدا شدن جفت
- پارگی زودرس کیسه آب
- بیماری‌های ارثی مانند فیبروز کیستیک
- اختلالات کروموزومی مانند سندرم داون
- نقایص مادرزادی مانند مشکلات مادرزادی قلبی
- سندرم‌های ژنتیکی مانند سندرم ایکس شکننده
- جفت غیرطبیعی که به عنوان جفت آکرتا نیز شناخته می‌شود.
- اختلال در رشد جنین (اختلال در رشد جنین به دلیل مشکلاتی مانند: فشار خون بالا، دیابت، بیماری‌های قلبی یا تنفسی، کم خونی، عفونت، مصرف مواد مخدر یا الکل ممکن است ایجاد شود اما به طور کل در مواردی هیچ گونه علت خاصی برای این اختلال وجود ندارد)
روش‌های تشخیص بارداری پرخطر
علاوه بر گروه‌هایی که نام بردیم بارداری پرخطر را می‌توان طی معاینات اولیه بارداری، سونوگرافی یا اکوکاردیوگرافی جنین نیز تشحیص داد.
اگر در معاینات اولیه توسط پزشک زنان یا ماما، بارداری شما به عنوان بارداری پرخطر در نظر گرفته شده است، باید علاوه بر معاینات منظم معمول که تمام خانم‌های باردار انجام می‌دهند، تحت مراقبت‌های خاص نیز قرار بگیرید، به علاوه لازم است خود شما نیز نکاتی را رعایت کنید تا در طی دوران بارداری مشکلی برای شما یا جنین شما وجود نداشته باشد و از تولد نوزاد نارس، مرگ جنین یا آسیب به خود جلوگیری کنید.
برای مطالعه درباره نوزاد بریچ کلیک کنید.
مراقبت های حین بارداری پرخطر
- رژیم غذایی سالم داشته باشید.
- به میزان مناسب اضافه وزن داشته باشید.
- در مقابل عفونت‌ها و بیماری‌های مسری مراقبت‌های لازم را داشته باشید.
- اگر مشکلی از لحاظ تحرک ندارید، هر روز ورزش‌های سبک انجام دهید (با مشاوره و راهنمایی پزشک)
- رژیم غذایی سالم طی دوران بارداری رژیمی شامل مقادیر کافی میوه، سبزیجات، غلات کامل، گوشت بدون چربی و سایر مواد غذایی سالم میباشد.
- اضافه وزن شما طی دوران بارداری نه باید خیلی کم باشد که جنین دچار کاهش وزن باشد نه خیلی زیاد، میزان اضافه وزن شما با توجه به وزن اولیه شما پیش از بارداری تعیین می‌شود.
ابتلا به برخی بیماری‌های در شرایط عادی ممکن است مشکلی برای شما ایجاد نکند اما همان بیماری‌ها را اگر در طی دوران بارداری مبتلا شوید ممکن است صدمات جبران ناپذیری به جنین وارد کند، از آن‌جایی که طی دوران بارداری خیلی از داروها را نمی‌توانید مصرف نمائيد. (به دلیل صدمات احتمالی که ممکن است به جنین وارد کند) بنابراین باید در طی دوران بارداری مراقبت‌های بهداشتی را افزایش دهید. به عنوان مثال:
- دست‌های خود را به صورت مرتب بشوئید.
- از مصرف گوشت خام، لبنیات غیر پاستوریزه یا هر گونه موادی که از سلامت و بهداشت آن اطلاعات کامل ندارید پرهیز نمائید.
- اگر در معرض بارداری پرخطر قرار دارید ضروری است که پیش از اقدام به بارداری تمام واکسن‌هایی که پزشک به شما توصیه می‌نماید را کامل نمائيد.
- از هرگونه رابطه جنسی محافظت نشده پرهیز نمائید، ابتلاء به برخی عفونت‌ها و بیماری‌های منتقله از طریق جنسی ممکن است به جنین شما آسیب وارد نماید.
آیا درمان بارداری پرخطر امکان پذیر است؟
درمان‌هایی که جهت بارداری پرخطر پیشنهاد می شود.
- نظارت دقیق رشد جنین
- ارجاع به موقع به متخصص
- انجام سونوگرافی به صورت منظم
- اندازه‌گیری علائم حیاتی به صورت منظم در منزل
- معاینات منظم پریناتولوژیست (متخصص مادر و جنین)
- معاینات منظم توسط پزشک متخصص زنان و متخصص جنین شناسی
- در برخی موارد لازم است که مادر جهت معاینات مستمر و دقیق پیش از موعد زایمان در بیمارستان بستری شود.
- گاهی اوقات جهت نجات جان جنین و یا مادر، پزشک مجبور به زایمان سزارین پیش از موعد زایمان میباشد (در این موارد جنین نارس جهت مراقبت‌های کامل باید در بخش ویژه مراقبت نوزادان بستری شود تا زمانی که شرایط جسمانی مساعدی داشته باشد).
