ناباروری اولیه به حالتی گفته می شود که زوج برای اولین بار اقدام به بارداری می کنند و موفق به باروری نمی شوند. زوج‌هایی که یک سال جهت بارداری تلاش می‌نمایند اما نمی‌توانند به بارداری دست یابند به عنوان زوج نابارور تشخیص داده می‌شوند. در صورتی که این زوج در گذشته هرگز باردار نشده باشند این ناباروری به عنوان ناباروری اولیه شناخته می‌شود. در این مطلب به توضیحات بیشتری درباره علائم ناباروری اولیه، علت ناباروری اولیه در زنان و … می پردازیم با ما همراه باشید.
ناباروری اولیه چیست
ناباروری می‌تواند به دلیل مشکلات باروری در آقایان، خانم‌ها و یا هر دو طرف باشد اما در برخی موارد هیچ توضیح و علتی برای ناباروری یافت نمی‌شود در این زوجین پس از ارزیابی‌های بالینی نیز نمی‌توان هیچ گونه دلیلی برای ناباروری پیدا نمود که به این حالت ناباروری بدون علت گفته می شود.
بر اساس یک تصور قدیمی و غلط، ناباروری در خانم‌ها بیشتر رخ می‌دهد اما بر اساس تحقیقاتی که در دهه‌های گذشته انجام شده است ناباروری در هر دو طرف به یک میزان رخ می‌دهد و جهت بررسی‌های ناباروری لازم است هر دو زوج آزمایش‌های دقیقی را انجام دهند.
علت ناباروری اولیه
گاهی اوقات علت ناباروی اولیه از بدو تولد در افراد ایجاد می‌شود و در برخی موارد نیز به دلیل مشکلات و بیماری هایی که در مراحل بعدی زندگی ایجاد می‌شود ناباروی اتفاق می‌افتد. در ادامه به برخی از مهمترین دلایل ناباروری زنان و آقایان اشاره می‌نمائيم.
علت ناباروری اولیه در آقایان
- اختلال در تولید اسپرم سالم و طبیعی
- بیضه‌نزول نکرده
- واریکوسل
- نقص ژنتیکی
- بیماری‌های مزمن مانند دیابت، کلامیدیا، سوزاک، اوریون، ایدز
- اختلال در خروج اسپرم از جمله انزال زودرس
- مشکلات ساختاری مانند انسداد در بیضه‌ها، آسیب به اندام‌های تناسلی
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مانند آفت کش‌ها و تشعشعات
- سیگار کشیدن، سوء مصرف الکل و مواد مخدر
- مصرف برخی داروها که در درمان عفونت‌های باکتریایی، فشار خون بالا و یا افسردگی تجویز می‌شود
- قرار گرفتن به صورت مکرر در گرمای زیاد مانند سونا و جکوزی می‌تواند بر تولید اسپرم تاثیر منفی داشته باشد
- آسیب‌های مربوط به بیماری سرطان و درمان‌های این بیماری مانند پرتودرمانی و شیمی درمانی می‌توانند بر تولید اسپرم اثرات بسیار مخرب داشته باشند
علت ناباروی اولیه در خانم‌ها
- اختلالات تخمک گذاری به دلیل اختلالات هورمونی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک، هایپر پرولاکتینمی، کم کاری و یا پرکاری تیروئید
- ناهنجاری‌های دهانه رحم مانند پولیپ رحم، شکل غیرطبیعی رحم، تومورهای خوش خیم رحم، فیبروم رحم، انسداد لوله‌ها فالوپ
- بیماری‌های مقاربتی و یا عفونت‌های دستگاه تناسلی
- آندومتریوز
- نارسایی اولیه تخمدان یا یائسگی زودرس
- چسبندگی در لگن که به دلیل عفونت لگن، آپاندیسیت، اندومتریوز و یا اسکارهای برجای مانده از جراحی در ناحیه شکم ایجاد می‌شود
- بیماری سرطان و روش‌های درمان مانند پرتودرمانی و شیمی درمانی
دلایلی که هم در آقایان و هم در خانم‌ها موجب ناباروری اولیه می‌شود
از جمله دلایلی که برای خانم ها و آقایان در ناباروری اولیه مشابه می باشد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
سن
قدرت باروری خانم‌ها در اواسط 30 سالگی به تدریج کاهش می‌یابد و پس از 37 سالگی میزان قدرت باروری در آنها به شدت کمتر می‌شود. در آقایان نیز پس از 40 سالگی قدرت باروری به تدریج کاهش می‌یابد.
مصرف دخانیات
کشیدن تنباکو و یا مواد مخدر مانند ماری جوانا در هر کدام از زوجین می‌تواند احتمال باروری را کاهش دهد. داشتن سبک زندگی سالم کمک زیادی به باروری سالم در زوجین می کند.
- مصرف الکل
- اضافه وزن و یا کاهش وزن
- عدم تحرک و ورزش نکردن
درمان ناباروری اولیه
پس از انجام آزمایش‌های دقیق از هر دو زوج، پزشک می‌تواند علت ناباروی را در زوج‌ها تشخیص داده و راهکارهای درمانی مناسب را با توجه به علت اصلی ارائه نماید. در 15 درصد موارد نمی‌توان هیچ دلیل مشخصی برای ناباروری اولیه پیدا نمود. در این موارد استفاده از روش‌های مدرن مانند لقاح داخل آزمایشگاهی می‌تواند در باروری زوجین تاثیرگذار باشد. تقریباُ در اکثر موارد می‌توان ناباروری اولیه را به کمک روش‌های پزشکی درمان نمود، برخی نکاتی که می‌تواند در مسیر درمان نازایی به افزایش احتمال باروری زوجین کمک نماید عبارت است از:
- حفظ وزن سالم: شاخص توده‌ی بدنی طبیعی بین 18.5 تا 24.9 میباشد، هرگونه اضافه وزن و یا کاهش وزن می‌تواند در ناباروری زوجین تاثیر منفی داشته باشد.
- استفاده از مکمل‌های دارویی تجویز شده
- ترک دخانیات: سیگار کشیدن می‌تواند کیفیت اسپرم‌ها را کاهش دهد، هم چنین به کیفیت تخمک‌های آزاد شده نیز آسیب وارد می‌نماید.
- کاهش مصرف الکل: بر اساس نتایج تحقیقات انجام شده مصرف الکل بیش از حد بر ناباروری خانم‌ها و آقایان تاثیرات منفی دارد، بنابراین در دورانی که برای بارداری اقدام نموده اید بهتر است مصرف الکل را کاهش دهید.
سخن پایانی
همانطور که گفته شد ناباروری اولیه به حالتی گفته می شود که زوجین برای اولین بار اقدام به بارداری کرده اند اما موفق به باروری نشده اند. در این صورت باید به دنبال علت ناباروری اولیه و درمان آن باشید. برای تشخیص و درمان بهتر است به بهترین متخصص ناباروری تهران مراجعه کنید و آزمایشات و بررسی های لازم را انجام دهید. جهت مشاوره با دکتر زهرا خلج متخصص زنان زایمان و نازایی می توانید از طریق شماره تلفن های درج شده در سایت اقدام کنید.
