یکی از شایع ترین مشکلات زوج ها مربوط به نازایی و باروری می باشد. علت نازایی در مردان و زنان به عوامل متعددی بستگی دارد. در مشکل نازایی و ناباروری خانم و آقا هردو به یک میزان سهم دارند و این باور نادرستی است که ناباروری را مشکلی از سمت خانمها و یا آقاین به تنهایی بدانیم. برای تشخیص ناباروری و علت و علائم ناباروری بهتر است به پزشک متخصص مراجعه شود و علت بررسی شود. در این مقاله می خواهیم به علت ناباروری زنان بیشتر بپردازیم و توضیحاتی در این باره ارائه دهیم با ما همراه باشید.
ناباروری چیست؟
تلاش برای باردار شدن یکی از دغدغه های زوجین است. برخی از زوج ها بعد از مدت کوتاهی ناامید شده و به این نتیجه می رسند که توانایی باروری ندارند. شاید برایتان این سوال پیش آید که چه زمانی می توان گفت که یک زوج واقعا نابارور هستند؟ به طور میانگین برای اینکه بگوییم یک زوج نابارور هستند در حالتی است که به مدت 12 ماه به طور منظم برای بارداری تلاش کنید و باردار نشوید. در این حالت می توان گفت که این زوج درگیر مشکل ناباروری هستند. البته با توجه به سن خانم این بازه زمانی تغییر می کند به طور مثال برای خانم های بالای 35 سال این بازه زمانی تا حدود 6 ماه می رسد. در حالتی که خانم قبلا باردار بوده است اما حالا امکان بارداری وجود ندارد و یا سقط مکرر نیز اتفاق می افتد می توان نتیجه بر ناباروری ثانویه گرفت. البته باید بدانیم که مشکل ناباروری تنها در مورد زنان نیست بلکه ممکن است مشکل ناباروری در مردان باشد بنابر این باید هر دو طرف برای معاینه و درمان به پزشک مراجعه کنند.
علت نازایی در زنان
در این بخش می خواهیم به بررسی علت نازایی در زنان و مشکلات ناباروری زنان را بررسی کنیم. علت نازایی در زنان ممکن است یکی از دلایل زیر باشد:
1. تاثیر سن در نازایی زنان
با افزایش سن میزان تخمک گذاری و در نتیجه باروری خانم ها کاهش می یابد. عموما سن ناباروری در خانم ها از سن 30 به بالا شروع می شود و به طور میانگین زوج هایی که خانم بالای 35 سال سن دارد درگیر ناباروری هستند. علاوه بر این موضوع که با افزایش سن احتمال باروری و کیفیت تخمک ها کاهش می یابد از طرفی احتمال وجود ناهنجاری های کروموزومی نیز وجود خواهد داشت. بنابراین بارداری در سنین بالای 30 سال برای خانم ها دارای ریسک می باشد.
برای مطالعه درباره بارداری پوچ کلیک کنید.
2. اختلالات تخمک گذاری
همانطور که گفتیم به مرور زمان اختلالات تخمک گذاری برای خانم ایجاد می شود. یکی از دلایل اختلالات تخمک گذاری مشکل سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) می باشد. تنبلی تخمدان باعث کاهش شانس بارداری می شود. از دیگر عوامل اختلالات تخمک گذاری می توان موارد زیر را نام برد:
- کم کاری تیروئید
- نارسایی تخمدان
- اختلال عملکرد هیپوتالاموس
- پرکاری تیروئید
- و…
3. سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
سندرم تخمدان پلی کیستیک که به نام PCOS نیز نامیده می شود. نشانه های سندرم پلی کیستیک و تنبلی تخمدان در خانم ها متفاوت است. اما عموما PCOS با نشانه های رشد غیرطبیعی موهای زائد در صورت و بدن، چاقی، قاعدگی نامنظم، آکنه، مقاومت به انسولین و … نمودار می شود. شدت این علائم نیز در افراد مختلف می تواند متفاوت باشد.
4. نارسایی زودرس تخمدان
علت نازایی بانوان عموما به دلیل مشکلات تخمدان ها می باشد. نارسایی زودرس تخمدان از دیگر عوامل تاثیرگذار در ناباروری خانم ها است. با خودایمنی و کاهش تخمدان ها این مشکل بروز پیدا می کند.
5. اختلالات هورمونی
اختلالات هورمونی تاثیر زیادی بر تخمک گذاری و قاعدگی خانم ها دارد. بنابراین یک علت ناباروری در زنان را می توان اختلالات هورمونی دانست. در ادامه چند مورد از اختلالات هورمونی را نام برده ایم:
- اختلال عملکرد هیپوتالاموس
- اختلال در عملکرد هیپوفیز
- اختلال در عملکرد غده تیروئید
- افزایش سطح هورمون پرولاکتین
6. اختلالات مربوط به لوله های فالوپ
لوله های فالوپ همان لوله های رحمی خانم ها می باشند که تخمدان ها را به رحم متصل می کنند. اختلال مربوط به لوله رحمی فالوپ یک مورد دیگر از علت ناباروری در زنان است که به دلیل عفونت های مقاربتی (STIS) یا عمل جراحی و دیگر موارد امکان ایجاد آن وجود دارد. در صورت بروز اختلال در لوله های فالوپ، رسیدن اسپرم به تخمک و انجام عمل لقاح با مشکل رو به رو خواهد شد و باعث ناباروری در زنان خواهد شد.
7. آندومتریوز
در صورتی که فرد با مشکل آندومتریوز مواجه شود لانه گزینی تخمک بارور با مشکل مواجه می شود. در آندمتریوز بافتی که باید در رحم رشد کند در دیگر نواحی قسمت های بدن و خارج از رحم رشد خواهد کرد. این بیماری در 10% از زنان بالای سن باروری یعنی در حدود 30-35 سال اتفاق می افتد. با درمان آندومتریوز می توان شانس باروری را افزایش داد.
8. ضایعات رحمی
ضایعات رحمی یک مورد دیگر از علت ناباروری در زنان است که به علت ناهنجاری های رحمی بر میزان باروری و قدرت تخمک گذاری در خانم ها تاثیر می گذارد. از جمله ناهنجاری ها و ضایعات رحمی می توان موارد زیر را نام برد:
- پولیپ رحمی
- رحم تک شاخ یا دو شاخ
- رحم دوگانه
- فیبروم
- رحم کمانی
- رحم دارای سپتوم
- و…
9. ناباروری بدون دلیل در زنان
در برخی موارد علت ناباروری به طور دقیق مشخص نیست. امکان دارد به دلیل مشکلات ژنتیکی این اتفاق افتاده باشد اما در هر صورت پزشکان به طور دقیق نمی توانند دلیلی برای آن مشخص کنند. اما خوشبختانه حتی در حالتی که علت ناباروری مشخص نباشد، درمان نازایی امکان پذیر خواهد بود.
10. سبک زندگی ناسالم
در کنار دیگر مواردی که تا اینجا درباره علت ناباروری در زنان گفتیم یکی از مهم ترین عوامل سبک زندگی طرفین می باشد. انتخاب یک رژیم غذایی مناسب، فعالیت بدنی منظم و داشتن سبک زندگی سالم امکان باروری و سلامت وضعیت کلی بدن بیشتر خواهد بود. از عواملی که به دلیل مناسب نبودن سبک زندگی بر باروری تاثیرگذار خواهد بود مصرف سیگار، تنباکو و دخانیات و مشروبات الکی می باشد. در صورتی که قصد بارداری و باروری دارید بهتر است کاملا از مصرف دخانیات و مشروبات الکی دوری کنید. مصرف مواد غذایی سالم و مغذی را به طور منظم و روزانه حفظ کنید. هیچ ماده غذایی را نباید از سفره غذایی خود حذف کنید. از طرفی مواد غذایی شیمیایی و فرآوری شده را در رژیم غذایی خود حذف کنید.
جهت درمان مشکلات ناباروری در زنان می توانید با دکتر زهرا خلج بهترین متخصص نازایی در تهران مشورت کنید.
