پولیپ رشد بیش از حد قسمتی از پوست بدن است که از نواحی خاصی بیرون می‌زند و ممکن است در روده بزرگ، معده، داخل بینی، رحم و دهانه رحم به وجود بیاید. بعضی از این پولیپ‌ها از نظر ظاهری شبیه به تومورهای سرطانی بدخیم هستند بنابراین ضروری است که توسط پزشک متخصص مورد بررسی و آزمایش قرار بگیرند. در ادامه به تمامی جزئیات این مشکل و انواع روش های درمانی آن اشاره خواهیم داشت.
پولیپ دهانه رحم چیست؟
پولیپ دهانه رحم یک بیماری شایع در بین زنان در تمام سنین می‌باشد، در واقع پولیپ به رشد غیرطبیعی سلول‌ها در دهانه رحم یا داخل کانال دهانه رحم می‌گویند (دهانه رحم قسمتی است که رحم را به واژن متصل می‌کند، اسپرم جهت بارور کردن رحم از این کانال عبور می‌کند). پولیپ دهانه رحم تومورهای سرطانی هستند که اغلب خوش‌خیم می‌باشند. این توده‌ها می‌توانند به صورت منفرد یا خوشه‌ای رشد داشته باشند، اندازه‌ی آن‌ها از چند میلی‌متر تا چند سانتی‌متر می‌تواند متغیر باشد و بیشتر در زنانی دیده می‌شود که زایمان طبیعی داشته‌اند و اکنون در دوران یائسگی و یائسگی زودرس به سر می‌برند. پولیپ اغلب هیچ علامتی ندارد اما می‌تواند سبب خونریزی واژینال شود.
انواع پولیپ
دو نوع پولیپ ممکن است در دهانه رحم ایجاد شود:
پولیپ اکتوسرویکال
این پولیپ در سطح بیرونی دهانه رحم ایجاد می‌شود.
پولیپ اندوسرویکال
این پولیپ از غدد دهانه رحم ایجاد می‌شود و به یک ساقه ضخیم متصل شده است.
علائم پولیپ رحم
برخی از افرادی که دچار پولیپ رحم هستند ممکن است هیچ علائمی را نداشته باشند، اما در برخی از زنان این بیماری با علائمی همراه است که شامل موارد زیر می‌شود:
- افزایش ترشحات واژن (در صورت وجود عفونت واژن این ترشحات ممکن است بدبو باشند)
- خونریزی‌های شدید در طی دوران قاعدگی
- لکه بینی بین دو دوره
- خونریزی بعد از برقراری رابطه جنسی
- خونریزی بعد از دوش گرفتن
- خونریزی بعد از دوران یائسگی
چه افرادی در معرض ابتلا به پولیپ دهانه رحم هستند؟
- زنانی که بین 40 تا 50 سال سن دارند.
- افرادی که بیش از یک فرزند به دنیا آورده‌اند.
- سطح بالای استروژن در زنان باردار نیز ممکن است احتمال ابتلای آنان به پولیپ را افزایش دهد.
آیا پیشگیری از ایجاد پولیپ رحم امکان پذیر است؟
پولیپ‌هایی که خارج می‌شوند دوباره نمی‌توانند رشد کنند اما زنانی که در گذشته دچار پولیپ دهانه رحم بوده‌اند احتمال بیشتری دارد که دوباره دچار پولیپ شوند، بنابراین غربالگری منظم و آزمایش پاپ اسمیر برای تشخیص زودهنگام این بیماری برای این افراد توصیه می‌شود تا در مراحل اول قادر به شناسایی و درمان بیماری باشند.
تشخیص پولیپ دهانه رحم
این پولیپ‌ها اغلب طی معاینات لگن توسط پزشک زنان تشخیص داده می‌شود، همچین گاهی طی سونوگرافی هایی که انجام می‌شود ممکن است مشخص شوند.
- اولین مرحله تشخیص شرح علائم توسط بیمار می‌باشد
- سپس معاینات فیزیکی (معاینه لگن)
- در صورت نیاز تست پاپ اسمیر و تهیه بیوپسی از توده‌ها جهت بررسی خوش خیمی یا بدخیمی تومور
درمان پولیپ رحم چگونه است؟
همان طور که ذکر شد اکثر پولیپ‌های دهانه رحم خوش‌خیم می‌باشند، اگر پولیپ علائم و ناراحتی برای بیمار ایجاد نکند ممکن است احتیاج به درمان خاصی نداشته باشند اما بیمار باید به صورت مرتب تحت معاینه و آزمایش قرار بگیرید تا هر نوع تغییری فوراً بررسی شود و اقدامات درمانی لازم انجام شود.
در مواقعی نیز با توجه به شرایط بیمار، اندازه پولیپ و موقعیت قرار گرفتن آن ممکن است پزشک توصیه کند که پولیپ توسط جراحی خارج شود. پزشک متخصص زنان پولیپ‌های کوچک را در مطب و بدون نیاز به بیهوشی می‌تواند خارج کند اما جهت برداشتن پولیپ‌های بزرگ یا پولیپ‌هایی که در عمق دهانه رحم قرار دارند ممکن است احتیاج به پولیپکتومی و کورتاژ باشد.
درمان جراحی پولیپ رحم
روش‌های مختلفی جهت جراحی پولیپ وجود دارد این روش‌ها عبارتند از:
- با استفاده از فورسپس پولیپ، پولیپ را به آرامی بیرون می‌کشند.
- بستن نخ جراحی دور پولیپ قبل از بریدن آن
- چرخاندن پولیپ در پایه و کشیدن آن به سمت بیرون
سپس از نیتروژن مایع، جراحی لیزر یا ابلیشن با الکترولیز جهت از بین بردن پایه پولیپ استفاده خواهد شد.
جراحی‌هایی که جهت خارج ساختن پولیپ‌های بسیار بزرگ انجام می‌شود معمولاً در بیمارستان و تحت بیهوشی عمومی یا موضعی انجام می‌شود.
سپس پولیپ جهت بررسی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود تا در صورت بدخیم بودن درمان‌های مرحله بعد آغاز گردد.
گاهی اوقات در هنگام رابطه جنسی یا در هنگام دوره قاعدگی ممکن است پولیپ خارج شود.
در ویدئوی رو به رو فیلم عمل پولیپ سرویکس را مشاهده نمایید.
مراقبت های بعد از جراحی پولیپ رحم
- تا یک هفته از رابطه جنسی پرهیز نمایید.
- تا یک هفته نباید از تامپون استفاده نمایید.
- به مدت یک هفته ورزش‌های سنگین و شنا ممنوع مي باشد.
- بهتر است طی هفته‌ی اول پس از خارج کردن پولیپ از مسافرت های طولانی پرهیز شود و در صورت لزوم حتماً با پزشک مشورت شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
با مشاهده هر کدام از علائمی که در بالا ذکر شد باید به بهترین متخصص زنان مراجعه نمود، این علائم گاهی نشان‌دهنده‌ی پولیپ و در مواقعی نشانه‌هایی از سرطان دهانه رحم می‌باشد.
